ن 18نوامبر۱۹۸۱ ـ سالروز درگذشت «ویل دورانت» است. او ایرانیان را مردمانی میهندوست، اندیشمند و باهوش به جهان معرفی کرده است
ویل دورانت مورخ، فیلسوف و نویسنده آمریکایی و مولف «تاریخ تمدن» که ایرانیان را مردمانی میهندوست، انديشمند و باهوش خوانده، ٥ نوامبر سال ۱۹۸۱ در گذشت. وی در سال ۱۸۸۵ به دنیا آمد و ۹۶ سال زندگي کرد.
او گفته است که بدون زن دلبندش، آریل، موفق به نوشتن تاریخ تمدن چندین جلدی خود نمی شد که کار نوشتن آن نیم قرن طول کشید. اثر او که جلد به جلد پس از آماده شدن انتشار می یافت رويهم در ۱۷ میلیون نسخه به چاپ رسيد.
دورانت (ویلیام جیمز دورانت) مطالب کتاب را به «آریل» دیکته می کرد. دلبستگي این زن و شوهر به هم تاجايي بود که در سال ۱۹۸۱ پس از رفتن دورانت به بیمارستان، آریل زماني که از دکتر شنید که احتمال زنده ماندن شوهرش اندک است دیگر لب به غذا نزد تا در گذشت. قلب دورانت نیز پس از این که شنید آریل درگذشته ديگر نتپيد و به او پیوست و زن و شوهر در یک روز در کنار هم به خاك سپرده شدند. آریل ۱۳ سال جوانتر از دورانت و قبلا شاگرد او بود.
خانواده آریل از روسیه به آمریکا مهاجرت کرده بودند و هنگام ورود به آمریکا، آریل یک ساله بود.
«دورانت» پیش از نوشتن کتاب تاریح تمدن، کتب تاریخ فلسفه، اصول حکمت و مسائل اجتماعی دوران معاصر را تالیف کرده بود. دورانت در خانواده اي مذهبي بزرگ شد و مادرش مایل بود پسرش کشیش شود. او به تحصیل تاریخ، فلسفه و ادبیات پرداخت و مدرس شد و سپس به پژوهش و کار تالیف پرداخت.
«بنیاد دورانت» براي ارتقاء فرهنگ و ادبیات بنيان گزاري شده و مردم نام دورانت را که بالاترين نشان آزادی را دريافت كرد، برخیابانها، مدارس و دانشکده ها، شهرک ها، روزنامه و حتی هتل گذاشتند
رشته سخنرانی های دورانت درباره ادبیات ایران در دهه ۱۹۵۰ در دانشگاه کلمبیا، بیش از پیش مردان انديشه میهن ما را به جهانیان شناساند. وی یک جلسه تمام، تنها به تفسیر این بیت حافظ پرداخته بود که گفته است :
غلام همت آنم که زیر چرخ کبود ـ زهر چه قید تعلق پذیرد آزاد است .
دورانت درباره فردوسی گفته است که در میهندوستی، همتای فردوسی به دنیا نخواهد آمد و از این بابت، ایران درجهان سرزمینی منحصر به فرد است.
نگاهي به برخي جملات دورانت اگر دولتمردان روزهای پیری و ناتوانی خود را بتوانند در نظر بیاورند کمتر به ناتوانان ظلم خواهند کرد؛
مروت یعنی ستم روانداشتن به مغلوب، شکست خورده و ناتوان؛
تمدن را نمی شود با فتح و غلبه از میان برد؛ تمدن تنها از درون تخریب می شود؛
مدنیت در جامعه با رعایت تساوی حقوق انسانها شکوفا و بارور می شود و تبعیض ریشه آن را می خشکاند.
مردم برای فرزندانشان به جای مال باید فرهنگ و تمدن به ارث بگذارند؛
برخلاف تصور با دمکراسی تنها نمی توان به پدیده جنگ پایان داد، ولی با مدنیت مي توان به جنگ پايان داد.
سلامت ملل مهمتر از ثروت ملل است؛ کتاب نویسی لذت بخشترین حرفه ها، موثر ترین کارها و بهترین خدمات است؛
